Organisaties willen meer vrijheid geven, meer eigen verantwoordelijkheid bij de medewerkers beleggen, meer autonomie geven. In control zijn zonder te controleren en loslaten zonder te laten vallen. Noodzakelijk om o.a. niet alleen nu, maar ook in de toekomst nieuw talent te rekruteren.
Vaak weten organisaties niet echt goed hoe dat in te richten. Loslaten zonder te laten vallen, minder kort op de bal, faciliterend management, maar als het mis gaat…. De weg van traditionele hiërarchische sturing naar zelforganisatie kent vele mogelijke stops. Je ziet ook organisaties waar zelforganisatie helemaal of deels terug wordt gedraaid. Terug naar een van de eerdere stops.
Wat is zelforganisatie eigenlijk? De term wordt gebruikt als een containerbegrip. Maar wat is het nu echt? Kijkend een betekenis van zelforganisatie:
Bij zelforganisatie werkt elke groep naar hetzelfde doel van de
organisatie toe. De beslissingsbevoegdheid ligt niet bij een
hoger management of directie maar is gestructureerd
verdeeld binnen het hele proces en door de hele organisatie.
‘Ok, dat is duidelijk. Dat wil ik en dat gaan we invoeren!’ …dat vergt enige voorbereiding. Vaak check ik mijn lesmateriaal van Semco over ‘zelforganisatie’ en spar ik met collega’s over de verschillende fasen van zelforganisatie. Inmiddels heb ik deze, in verschillende omgevingen, allemaal mogen doorlopen. Met vallen en opstaan. In praktijk noemen we het allemaal hetzelfde, nl. ‘zelforganisatie’.
Belangrijk is om te bepalen binnen welke kaders je je mensen wilt laten bewegen. Hoeveel vrijheid geef je ze in werkzaamheden. Wat is er nodig en hoe bereid je jezelf en de collega’s daarop voor? Belangrijk is om daarbij continue stil te staan bij de competenties, autonomie en relaties die ze hebben, die ze zouden willen hebben en wat passend en mogelijk is.
Eerst kijken naar de mate van zelforganisatie die je wenselijk acht, kijk dan wat je organisatie huidig en toekomstig nodig heeft en wat ze aankan. Stuur waar nodig bij. Vergeet niet dat het veranderen van een organisatie(cultuur) een forse uitdaging is. Maar zeker niet onmogelijk. Weet dat cultuur het op een na laatste is dat wijzigt in een organisatie. De mensen zijn de laatste schakel.
Loopt je traject naar ‘zelforganisatie niet lekker, ga een stapje of zelfs terug naar start, reflecteer en ga door’. Hoe start of zelfs het hele traject eruit kan zien en welke mate van zelforganisatie passend is, daar heb ik het graag een keer met je over.
#werkgeluk #leiderschap #organiseren